Zellij : Fas Çinileri ve Desen örnekleri

 

Zellij : Fas

Fas mimarisinde ise bizdeki çini sanatını Zellij ismiyle görürüz. Fas mimarisinin vazgeçilmez unsurları arasındadır. Çok renkli bir tasarıma sahip olup çoğunlukla geometrik desenleri vardır. Çini hamuru el ile üretilip çoğu dikdörtgen formda kalıplarda kurutulduktan sonra Türk çini sanatında olduğu gibi pişirilmektedir. Biz çini sanatını yaparken bir tabak, vazo ya da karoyu süslüyoruz fakat Zellij sanatı farklı farklı renklerdeki geometrik seramik parçalarının alınıp mozaik şekilde birleştirilmesiyle yapılıyor.

Ustalar pişmiş olan çini üzerine yıldız ve karo gibi küçük parçalar çiziyor. Bu parçalar çekiç benzeri bir alet vasıtası ile şekil veriliyor. Her bir parça süslenecek mekan üzerine dikkatlice yerleştirilir. Nasıl yapıldığını izlemek için aşağıdaki bu videoya göz atabilirsiniz.

Azulejo : Portekiz ve İspanya çinisi ve desen örnekleri

 

Azulejo : Portekiz ve İspanya

Öncelikle Portekiz ve İspanya’ya özgü Azulejo sanatından bahsedelim. Fas mimarisindeki Arapça kökenli Zellij ismi ile aynı anlamı taşıdığı söylenmektedir. Azulejo, İspanya’nın Endülüs taraflarında çok yaygın bir sanattı. Fakat asıl gelişimini Portekiz sınırları içerinde göstermiştir. Endülüs’ e gelen Araplar İran’ da öğrendikleri bu sanatı İspanyol ve Portekizlilere öğretmiştir.

Portekiz’de çok gelişmiş olan seramiklere Azulejo adı verilmiştir. Azulejo, özellikle Portekiz kültürünün vazgeçilmez sanat dalından olmuştur. Bu sanatı en çok Lizbon’daki saraylarda, kiliselerin mimarisinde görebilirsiniz. Aynı zamanda evlerde, restoranlarda hatta metro istasyonlarında ve tren istasyonlarının duvarlarında da görmek mümkündür.

İRAN ÇİNİ HAKKINDA BİLMEMİZ GEREKENLER.

 

Kaşi : İran

Dünyada çini sanatı kullanan bir diğer ülke de İran. İran çini sanatının en eski zamanlarında da yer almıştır. Hatta yüzyıllarca İran sınırları içinde çini sanatı ilerleyerek gelişmiştir sağlamıştır. İslam sonrasında da ilerleme kaydederek zirvesini Timurlular zamanında yaşamıştır.

İran çinileri diğerlerine göre biraz farklılık gösterir. Desene uygun küçük parçalar ustalar tarafından bir bir araya getirir. İran’ın çinileriyle ünlü şehri Kaşan’dır. Bu yüzden İran’ da bu sanata ‘Kaşi’ adı verilmektedir. Kaşi’de genellikle gök mavisi, firuze, sarı, mavi ve nadiren kırmızı renkleri kullanılmaktadır. Kaşan ayrıca önemli el sanatları merkezidir.

rus çini örnekleri

seçme örnekler

TRT çini belgesel

Selçuklu Seramik ve Çinileri

Selçuklu Seramik ve Çinilerinde Kullanılan Figüratif Dekor Çalışmaları Meraga ve Nahçivan kümbetlerindeki firuze renkli tuğla süslemeler, Anadolu’daki ilk çinili eserlere kaynak olsa da 13. yy.daki Selçuklu eserlerinin muhteşemliği bütün diğer çevreleri geride bırakmıştır (Aslanapa, 1989:318). Bu devirde mimaride uygulanan seramiklerin çokluğuna karşılık buluntular açısından azlığı dikkat çekmektedir. “Anadolu Selçuklu zamanında yapılan eserlerin yarısından çok azı günümüze kalmıştır. Bunların da çoğu defalarca elden geçmiş ve kitabesizdir. ” (M. O. Arık, 2007:29). Anadolu Selçuklu döneminde çini sanatına karşılık seramik sanatının çok fazla gelişmediği de görülmektedir. Lale Bulut, “Samsat Kazı Buluntuları” adlı makalesinde “12.-13. yy. Ortaçağ İslam devri seramikleri, çoğunlukla saray kesimlerine hitap eden sırlı, lüks eşyayı oluşturmakta, günlük kullanımla ilgili kaba işlenmiş sırsız seramikler ise, çoğunlukla fragmanlardan öteye gitmeyen sınırlı sayıda örnekler olduğundan pek tanınmamakta ya da diğerlerinin yanında ikinci sınıf eserler olarak kaldığından pek önemsenmemekteydi.” (Bulut, 2007:173). diye yazmaktadır.
ve güzel bir kaç örnek

Selçuklu zamanı çinilerinden esinlenilmiş

eski bir yapıt Kubadabat sarayı figürleri

eski tarihlisi  daha güzel tabiki genede güzel bir çalışma

Konya Karatay Medresesi

Sahabeler Türbesi